WMCO
Als een werkgever van plan is om binnen een tijdvak van 3 maanden ten minste 20 werknemers te ontslaan – die werkzaam zijn binnen een werkgebied van het UWV – is de Wet melding Collectief ontslag (WMCO) van toepassing. Dit speelt bij een reorganisatie wegens bedrijfseconomische omstandigheden. Wat maakt nu het verschil tussen een reorganisatie waarin de WMCO wel of niet van toepassing is?
Ontslag >20 werknemers
Het ontslagbegrip in het kader van de WMCO wordt ruim uitgelegd. Dit brengt mee dat alle vormen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst op initiatief van de werkgever hieronder vallen. Dit betekent dat niet alleen een opzegging door een werkgever (na toestemming van het UWV) hieronder valt, maar bijvoorbeeld ook een ontbinding bij de kantonrechter en/of een vaststellingsovereenkomst (beëindiging met wederzijds goedvinden). Deze beëindigingen tellen mee voor het aantal in het kader van de WMCO. Een beëindiging van rechtswege telt niet mee, omdat deze niet op initiatief van de werkgever wordt beëindigd.
Werkgebieden
Voor de WMCO zijn er in totaal zes werkgebieden:
- Friesland, Groningen en Drenthe
- Overijssel en Gelderland
- Noord-Brabant en Limburg
- Zuid-Holland en Zeeland
- Flevoland en Utrecht
- Noord-Holland
Een werknemer wordt meegeteld in het werkgebied waar hij zijn arbeid verricht. Is een werknemer in meerdere werkgebieden werkzaam, dan is de standplaats van de werknemer bepalend.
Meldingsplicht
Een werkgever is verplicht het collectief ontslag te melden bij het UWV en vakbonden. Deze melding moet plaatsvinden als er bij de werkgever concrete plannen zijn om een collectief ontslag uit te voeren. Een werkgever is te laat wanneer de melding pas wordt gedaan op het moment dat de plannen al definitief zijn. In dat geval heeft een werkgever niet aan de meldings- of de raadplegingsverplichting voldaan en zijn zowel de beëindigingsovereenkomst als de opzegging vernietigbaar.
Wachttijd
Na de melding geldt een wachttijd van 1 maand. Dit betekent dat een werkgever een ontslagprocedure één maand na de melding in gang kan zetten. De wachttijd geldt niet als de vakbonden zijn geraadpleegd of als de ontslagen een gevolg zijn van een faillissement. De wachttijd is bedoeld om een werkgever en een vakbond in de gelegenheid te stellen om met elkaar in gesprek te kunnen gaan over een sociaal plan. Hierdoor wordt vaak aangegeven dat de melding moet worden gezien als een uitnodiging tot overleg. Het al dan niet bereiken van een akkoord over het sociaal plan is geen vereiste om uiteindelijk de ontslagaanvraag bij het UWV te kunnen indienen.
Sociaal plan
Mocht er wel een akkoord worden bereikt, dan kan dit worden meegenomen in een sociaal plan. In een sociaal plan worden de personele gevolgen van een reorganisatie weergegeven/geregeld.
Sancties
Op het niet naleven van de regels van de WMCO staat een zware sanctie. Heeft een werkgever ten onrechte geen melding gedaan bij het UWV, de vakbonden of de ondernemingsraad niet geraadpleegd, dan wel de wachttijd niet in acht genomen, dan kan de werknemer de kantonrechter verzoeken het ontslag te vernietigen. In plaats daarvan kan de werknemer de rechter ook om een financiële vergoeding (billijke vergoeding) vragen.