Het coronavirus – meest gestelde vragen arbeidsrecht

Het Coronavirus raast nu enige tijd door het land en heeft veel impact op vele gebieden. Niet alleen op de gezondheid van de bevolking maar ook op het gebied van werk. Er wordt door het RIVM en de Rijksoverheid opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken. Wat zijn de arbeidsrechtelijke gevolgen van het Coronavirus? In dit artikel bespreken wij de meest gestelde vragen.

Werktijdverkorting

Het aanvragen van werktijdverkorting voor medewerkers is niet meer mogelijk. Deze mogelijkheid is op 17 maart 2020 per direct afgeschaft. Meer dan 20.000 bedrijven hebben de werktijdverkorting aangevraagd en daarom heeft het kabinet besloten om een noodmaatregelenpakket in het leven te roepen.

Recht op loon

In principe heb je als je thuis werkt recht op loon. Op het moment dat je milde klachten van het virus krijgt, dan heb je nog steeds recht op loon wanneer:

• Je het huis niet kan verlaten door lichte klachten en
• Je wel in staat bent om werkzaamheden te verrichten

Ook als er te weinig werkzaamheden zijn voor thuiswerken, heb je nog steeds recht op loon. Overigens kan de werkgever wel een beroep doen op de nieuwe Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW). Hierover hieronder meer.

Verplichten tot thuiswerken

Kan een werkgever zijn werknemers de verplichting op leggen om thuis te werken? De overheid stimuleert op dit moment om thuis te werken. Indien dit echt niet mogelijk is, dan kan de werkgever de werknemer niet verplichten om thuis te werken. Het RIVM bestempelt deze beroepen nu als vitale beroepen, denk aan de gezondheidszorg maar ook aan supermarktmedewerkers en het transportmedewerkers.

Wanneer een werknemer verkoudheidsklachten vertoont of zich niet fit voelt, kan de werkgever de werknemer wel verplichten om thuis te werken. De overheid heeft echter nu ook de maatregel opgelegd dat indien één iemand van een huishouden koorts heeft, heel het huishouden niet naar buiten mag. Een voorbeeld: Jan woont samen met zijn vrouw en drie kinderen. Jan krijgt koorts en voelt zich niet lekker. Nu moet het hele gezin binnen blijven.

Andere werkzaamheden

Een werkgever mag een werknemer andere werkzaamheden opleggen dan dat hij/zij normaal doet. De voorwaarde die geldt is echter dat het de werknemer in redelijkheid staat om de andere werkzaamheden te verrichten. Een werknemer kan deze werkzaamheden echter weigeren indien hij/zij gevaren loopt bij het uitvoeren van deze werkzaamheden die hij normaliter niet ervaart.

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)

Nadat bedrijven massaal werktijdverkorting hebben aangevraagd is dit per direct stopgezet en heeft de overheid een aantal noodmaatregelen in het leven geroepen. Eén hiervan is een vervanging van de werktijdverkorting-regeling genaamd Noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW). Hieronder zal ik uitleggen wat het inhoudt en welke voorwaarden eraan verbonden zijn.

NOW

• Bij het UWV kan een aanvraag worden gedaan door de werkgever.
• Er zal maximaal 90% van de loonkosten worden vergoed.
• De tegemoetkoming kan voor drie maanden worden aangevraagd (vanaf 1 maart) en kan eventueel worden verlengd met nog eens drie maanden.
• Deze noodmaatregel is ook van toepassing voor oproep- en uitzendkrachten.
• Het UWV verstrekt op basis van de aanvraag een voorschot.
• Aan het eind wordt er gekeken of de werkgever een nabetaling moet doen of er een terugvordering plaatsvindt van de tegemoetkoming.

Voorwaarden NOW

• Als een NOW wordt aangevraagd mag er geen ontslag wegens bedrijfseconomische redenen aangevraagd worden voor de periode waarin de tegemoetkoming wordt verstrekt.
• Er moet tenminste 20% omzetverlies zijn sinds 1 maart 2020.
• Let op! Voor de aanvraag van de NOW gaat het om omzetverlies en niet om werkvermindering.

Hoogte tegemoetkoming loonkosten

Zoals al eerder in dit artikel genoemd is de hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten afhankelijk van de omzetdaling. De hoogte van de tegemoetkoming bedraagt maximaal 90% van de loonsom. Een aantal voorbeelden voor de hoogte van de tegemoetkoming:

• Als de omzet 100% wegvalt, dan zal de hoogte van de tegemoetkoming 90% van het totale fiscale loon van de werkgever bedragen
• Indien de omzet 50% wegvalt, zal de hoogte van de tegemoetkoming 45% van het totale fiscale loon van de werkgever bedragen
• en in het geval de omzet 25% wegvalt, zal de hoogte van de tegemoetkoming 22,5% van het totale fiscale loon van de werkgever bedragen

Let op! Momenteel is het nog niet mogelijk om een aanvraag bij het UWV in te dienen. Heeft u reeds een aanvraag voor werktijdverkorting ingediend? Dan wordt deze door het UWV behandeld als een aanvraag voor de NOW.